Skutki wypłaty wynagrodzenia osobie fizycznej z tytułu pełnienia przez nią funkcji członka rady nadzorczej na gruncie podatków dochodowych oraz ubezpieczeń społecznych o zdrowotnych.

1. Skutki na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych

Wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej uzyskane przez osobę fizyczną należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście na podstawie art. 13 pkt. 7 ustawy o PIT.

Od takiego wynagrodzenia członka rady nadzorczej (tj. od uzyskanego przez taką osobę przychodu) spółka, działając jako płatnik, pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem podmioty wypłacające świadczenia m.in. z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej są zobowiązane, jako płatnicy, pobierać, z pewnymi zastrzeżeniami, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 18% wynagrodzenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 tej ustawy oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.

Ustaloną zgodnie z powyższymi zasadami zaliczkę na podatek dochodowy członka rady nadzorczej spółka zobowiązana jest przekazać na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki.

Po zakończeniu roku Spółka, w związku z wypłaconym wynagrodzeniem z tytułu pełnionej funkcji, sporządza po pierwsze PIT-4R, czyli deklarację roczną o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, którą przekazuje do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do właściwego urzędu skarbowego. Po drugie Spółka zobowiązana jest sporządzić PIT-11, tj. informację o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, którą przekazuje do właściwego urzędu skarbowego do końca lutego następnego roku podatkowego, jeśli informacja ta jest składana drogą elektroniczną, chyba że informacja ta jest składana w formie dokumentu pisemnego, to wówczas Spółka  ma czas do końca stycznia następnego roku podatkowego. Informacja PIT-11 jest przekazywana również członkowi rady nadzorczej w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty wykazane w PIT-11 członek rady nadzorczej powinien wykazać w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.

2. Skutki na gruncie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Od 1 stycznia 2015 r. wynagrodzenie członka rady nadzorczej, uzyskiwane z tytułu pełnionej funkcji, podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązek taki istnieje również w sytuacji, gdy osoby te dodatkowo spełniają warunki do objęcia ich ww. ubezpieczeniami z innych tytułów lub mają ustalone prawo do emerytury lub renty, co wynika z art. 9 ust. 4 i g tej ustawy.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód członka rady nadzorczej wraz z kosztami uzyskania przychodu i kwotą podatku, o których mowa w art. 18 ust. 4 pkt. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Składka na ubezpieczenie emerytalne jest finansowana w równych częściach przez członka rady nadzorczej oraz przez Spółkę i wynosi u każdego z nich po 9,76% podstawy wymiaru składek. Z kolei składka na ubezpieczenia rentowe jest finansowana przez członka rady w wysokości 1,5% podstawy jej wymiaru, natomiast przez Spółkę – płatnika – w wysokości 6,5% podstawy jej wymiaru.

Przechodząc do kwestii ubezpieczeń zdrowotnych należy wskazać, że podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne członka rady nadzorczej ustala się według przepisów określających podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podstawę wymiaru pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, finansowanych przez członka rady nadzorczej, potrąconych przez płatników z jego środków, zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Od tak ustalonej podstawy wymiaru płatnik pobiera składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9%. Zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jeżeli podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi przychód m.in. z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, od którego, na mocy przepisów ustawy o PIT pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy, składkę na ubezpieczenie zdrowotne płatnik oblicza zgodnie z przepisami art. 79 i art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Należy również zauważyć, że od wynagrodzenia członka rady nadzorczej nie są opłacane składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Składki na ten Fundusz nalicza się wyłącznie, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania ich rocznego limitu) członka rady nadzorczej wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Jeżeli kwoty stanowiące dla danego członka rady nadzorczej podstawę wymiaru składek emerytalnych/rentowych pochodzą z różnych źródeł (np. z umowy o pracę i pełnienia funkcji członka rady nadzorczej), obowiązek opłacania składek na Fundusz powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru ww. składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Osoba, która uzyskuje przychód z kilku źródeł, składa każdemu płatnikowi stosowne oświadczenie zgodnie z treścią art. 104 ust. 3-4 ustawy z dnia o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Składka na powyższy Fundusz wynosi 2,45% podstawy wymiaru. Podstawa ta jest taka sama jak w przypadku składek na ubezpieczenie emerytalne/rentowe.

Składki na Fundusz opłaca się za osoby, które nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. Jeśli członek rady nadzorczej osiągnął ww. wiek, wówczas nie nalicza się za niego składek na Fundusz Pracy.

3. Skutki na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych

Wynagrodzenie członka rady nadzorczej jest dla spółki wypłacającej to wynagrodzenie kosztem uzyskania przychodów.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. pkt. 38 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących m.in. w skład rad nadzorczych. Kosztem podatkowym są jednak wynagrodzenia wypłacane z tytułu pełnionych funkcji. Tak więc spółka wypłacając członkowi rady nadzorczej wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji, może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie na mocy art. 16 ust. 1 pkt. 57 tej ustawy nie uważa się za koszty podatkowe niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności m.in. z tytułów określonych w art. 13 pkt. 2 i 4-9 ustawy o PIT. W związku z powyższym, aby wynagrodzenie mogło być kosztem podatkowym, to musi być wypłacone lub co najmniej pozostawione do dyspozycji członkowi rady nadzorczej. Również składki ZUS od ww. wynagrodzeń, w części finansowanej przez płatnika (spółkę), mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero z chwilą ich opłacenia do ZUS, co wynika z art. 16 ust. 1 pkt 57a i ust. 7d ustawy o CIT.

Należy także podkreślić że wszelkie inne należności poza wynagrodzeniem z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej takie jak np. zwrot kosztów przejazdów – nie stanowią dla spółki kosztów uzyskania przychodów.

Bartosz Banach

Doradca podatkowy nr wpisu 10859

e-mail: b.banach@b2btax.pl